De BNS Soundcolumn reeks zorgde voor meer bekendheid over het Nederlands merk BNS. Daarbij werd de SC voor het eerst geïntroduceerd in 1988. Het basismodel van de SC-1 kostte toendertijd 895 gulden, de SC-2 1195 gulden en de SC-3 1495 gulden. BNS produceerde al een aantal jaar luidsprekers, echter werden kwalitatief gezien op een nieuwe hoogte getild door de ontwikkeling van de SC (1e gen) en later de BNS SC (2e gen). Hier werden voor het eerst bass systemen toegepast van het banddoorlaat type. Voor het berekenen van de kasten was software uit eigen huis ontwikkeld. Het midden-hoog van de SC werd geoptimaliseerd in het nieuwe computerprogramma “Calsod”. De luidsprekers gebruikt in de SC waren exclusief door de fabrikant Vifa geleverd, met uitzondering van de CTF-88 woofers. Deze zijn door BNS zelf ontwikkeld samen met Autotek en Cheng Chang Industries.
Geschiedenis Soundcolumn
Begin Soundcolumn
De eerste generatie SC’s (1988) bestonden uit drie lijnen: de SC-1, SC-2 en de SC-3. Ze konden gekenmerkt worden door de slanke “column” vorm en de toevoeging van de in een keer gevlogen luidsprekerdoek. Het doek functioneerde bovendien als bescherming. Het idee achter de langwerpige column had te maken met de oppervlakte die de luidspreker in de woonkamer zou innemen. Met deze slankere vorm zou de luidspreker minder moeten opvallen en zou hij met het interieur moeten samensmelten.
Midden BNS Soundcolumn
Drie jaar verder heeft het BNS-team in 1993 opnieuw de Soundcolumn reeks onder de loep genomen. Daarbij kwamen ze tot de ontdekking dat er een fout in de berekening van de banddoorlaat kasten geslopen was. Tijdens de periode van de ontwikkeling van de SC-reeks bestond er geen standaard software voor het berekenen van deze kasten. Deze moest BNS zelf bedenken. Door de rekenfout ontstond er een klein verschil in de afstemming van het compartiment A en B van de SC-3. Het gevolg hiervan was dat compartiment (A) te groot was en dat de verhouding tussen compartiment A en B niet parallel liep. Bij de SC-3 kon compartiment (A) afgestemd worden met een opening zonder reflexpijp. Deze reflexpijp ontbrak ook bij de ‘onjuist’ gedimensioneerde kasten. Afhankelijk was dit een kleine fout, waardoor de productie van de originele SC’s wel doorging. De SC-1 en SC-2 hadden hier geen last van.
Revisie BNS Soundcolumn “E”
In de loop van de tijd zijn de originele BNS SC’s aangepast. Hierbij kwam men op de “E” aanduiding dat voor tweede generatie stond. Deze doorontwikkeling ging van dezelfde kastopbouw uit. Ook gebruikte BNS bij de SC-E dezelfde CTF-88 woofer, echter wel een nieuwe Vifa WH-08-08/09 middentoner en Vifa D27-TG-45 tweeter. Deze Vifa tweeter heeft een gladdere karakteristiek. BNS heeft door een aanpassing in het filter de overgang laag-midden bij alle SC-E’s gelijkmatiger gemaakt. Er zijn ook aanpassingen gemaakt aan de vormgeving van de frontplaat zodat diffractie-effecten vermindert werden. De SC-E bood ook de mogelijkheid tot Bi-Wiring. Als laatste is er een basreflexpijp aan de middelste ruimte toegevoegd om de stralingfactor van compartiment A en B te bevorderen.
Einde Soundcolumn
Rond april 1996 is BNS begonnen met metingen voor het prototype BNS SC-N. In dat jaar zijn er in de akoestische kamer van het NOS, frequentie meetingen opgenomen. Deze grafieken opgenomen voor de nieuwe SC werden uitgebouwd voor de nieuwe “N” serie prototype. Dit prototype “SC-IV”werd ook in 1996 getest door Ruud Janssen van Opus Klassiek. Rond 2001 is er een radicale redesign gedaan, waarbij is overgegaan op andere drivers. Voor het midden werden dat twee Peerless 850105 drivers die in een soort d’Apolito opstelling stonde. Voor het laag twee Peerless 850118 woofers. De oude Vifa D25-TG-85 tweeter maakte plaats voor de Vifa D27-TG-45 (die ook in de Zillion en Nobis is toegepast). Voor deze prototype is het zesde-orde bandbas systeem definitief verlaten en is er overgestapt op een vierde-orde systeem.
Techniek achter de Soundcolumn
De SC is gebaseerd op het principe van de banddoorlaat bassysteem. Bij een banddoorlaat bassysteem (bandbas) is er sprake van drivers die zich in de binnenkant van de luidsprekerkast bevinden. Vaak heeft de kast een opening aan de voor- of achterzijde. Er zijn twee gangbare varianten van de baddoorlaat systeem, namelijk de “single-tuned” vierde-order systeem en de “double-tuned” zesde-order systeem. Bij de vierde-order systeemkast is er sprake van een opening in het compartiment, terwijl bij de zesde-order er twee (of meer) aparte openingen in beide compartimenten opgesloten woofer.
Door de samenwerking met het NOB was het mogelijk in een galmvrije ruimte akoestisch te meten. Bij BNS ontstond de wens om ook zelf metingen te kunnen doen. Al vrij snel werd er een Techron TEF-systeem aangeschaft waarmee het mogelijk is om zonder een galmvrije ruimte akoestische metingen te verrichten. Dit ging wel met enkele beperkingen in het laagfrequentie gebied. Een bijkomend voordeel was dat de bestanden uitgewisseld konden worden tussen de TEF-systemen van BNS en NOS. Het midden-hoog karakteristiek van de Soundcolumns was dankzij de optimalisatie opmerkelijk “recht” en liep binnen +/- 2 dB van 200 Hz tot 20 kHz. Voor de middentoner werd er overgestapt naar een Vifa C13-MH 09-08 en voor de tweeter een Vifa D25-TG-85. Om de kwaliteit van de productie te kunnen waarborgen, werd er door BNS een semi-automatisch meetsysteem in de fabriek geïnstalleerd. Hiermee kon de gevoeligheid en impedantie van elke SC gecontroleerd worden.
Verschillen in Soundcolumns
Soundcolumn-1
Allereerst had de SC-1 in 1988 een 6e-order bandbas systeem, waarbij beide drivers “face-tot face” tegen elkaar waren geplaatst (Isobarik of compound opstelling). Dit halveert het gelijkwaardig volume zodat men met het halve kastvolume uitkomt. In het begin had de SC-1 een enkele Vifa C17-WH-00 woofer. Deze woofer zat echter in enkele eerdere modellen en werd in de eerste maanden vervangen door een CTF-88 woofer. Nadat de echte productie van start ging zijn er alleen CTF-88 woofers in de SC gebruikt. In de eerste versie van de SC-1 zat er een grote basreflexpoort in de middelste compartiment. Later zijn er ook bij de SC-1’s een tweede woofer toegevoegd. Voor deze aanpassingen zijn er dubbele basreflexpoorten toegepast, die zich aan de voorzijde in beide compartimenten bevonden. Daarbij had de SC-1 een gewicht van 18 kilo en had een frequentiebereik van (+-3dB) van 38 tot 22000 Hz.
Soundcolumn-2
De SC-2 was van de vierde-orde type en had geen basreflexpoorten aan de achterzijde. Aan de voorzijde bevonden in compartiment A+B zich een of twee baspoorten. Ook gebruikte de SC-2 altijd twee BNS CTF-88 woofers. De SC-2 had een gewicht van 20 kilo en had een frequentiebereik van (+-3dB) van 35 tot 22000 Hz.
Soundcolumn-3
De SC-3 werd er weer gebruik gemaakt van een zesde-orde bandbas systeem. Aanvankelijk waren er door een fout in de berekeningen het volume van de drie compartimenten niet geheel kloppend. Ook de afstemming tussen de middelste compartiment en de A en B compartimenten was niet optimaal. Compartiment A en B was afgestemd op 53 Hz en A+B was afgestemd op 130 Hz. Dit is later hersteld in de “E” versie, waarbij ook de afstemming is verlaagd naar 103 Hz voor de middelste compartiment en 55 Hz voor compartiment A+B. Om een betere aansluiting van het laag naar het midden te krijgen, is bij alle “E” typen een aanpassing in het filter (een extra condensator in serie met de middriver) aangebracht. De SC-3 had een gewicht van 21 kilo en had een frequentiebereik van (+-3dB) van 30 tot 22000 Hz.
Algemene verschillen/overeenkomsten in SC’s
Het verschil tussen de SC-I en SC-II & SC-III had te maken met de soort bandbas opstelling, grootte en gewicht. Hierdoor kon elk hoger segment SC meer vermogen aan en speelde deze lager door. Ook zijn er verschillen in luidspreker aansluitingen en logo’s. Eerdere SC’s hadden ijzeren aansluitingen en latere SC’s hebben plastieken aansluitingen (rood/zwart). Ook zijn de BNS-logo’s aan de voorzijde vervangen door kleinere logo’s. Een van de beste aanpassingen is het luidsprekerdoek die niet meer vastzit met een rubberen strip waarin hij gedrukt moet worden. Bij latere SC’s zit er aan de boven- en onderzijde van het luidsprekerdoek een gevolgen elastiek waardoor de sok makkelijk afgenomen kan worden.
(©) Copyright BNS-loudspeakers.nl